Dogoterapia ratunkiem dla ciała i umysłu

Zwierzęta od wieków towarzyszą człowiekowi nie tylko w celu pozyskania mięsa ale również obronnie i towarzysko. Kogóż nie rozczula widok szczeniaczków, kociaków czy stadka ptaków pływających po stawie. Widok ich i innych zwierząt nas uspokaja i wycisza. Dlatego lubimy odwiedzać zoo, chodzić do parku, głaskać, przytulać a nawet mieszkać z nimi. Tą sympatię kilkadziesiąt lat temu zaczęto wykorzystywać w leczeniu osób z problemami psychicznymi a ogólnie nazwano animaloterapia. W zależności od zwierząt które biorą udział w terapiach, nazywa się konkretne działy. Dogoterapia zwana również kynoterapią to „leczenie” z pomocą psów. W Polsce behawiorystów i rehabilitantów współpracujących z psami zrzesza Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne.

Co to jest dogoterapia

Opisując bardzo skrótowo, jest to terapia z udziałem psa. Już na wstępie należy zaznaczyć że nie jest to samo przebywanie ze zwierzęciem a wsparcie terapeuty w celu uzyskania pożądanych efektów. Terapia może być zespołowa czyli AAA (Animal Assisted Activity – z ang. aktywność przy asyście zwierzęcia) lub indywidualna AAT (Animal Assisted Therapy – ang. terapia przy asyście zwierzęcia). W drodze wyjątku można odstąpić od specyfikacji działania, a główna różnica między AAA a AAT polega na sposobie pracy.
• AAA nie ma określonego czasu ani wyznaczonych jasnych celów. Ważne jest już samo zwrócenie uwagi na psa, sprowokowanie do jakichkolwiek działań np. głaskanie, podanie przysmaku. Zajęcia są luźne, głownie skierowane do osób zamkniętych lub grup w których istnieje spora różnica rozwoju.
• AAT to zajęcia bardziej zaawansowane, ukierunkowane na konkretną rehabilitację. Przeważnie z tego powodu terapia odbywa się indywidualnie aby nie rozpraszać zwierzęcia i osoby chorej. Co istotne, zarówno pies jak i jego opiekun ściśle działają co potrafi szybciej przynieść pożądane cele. Również sama praca instruktora jest precyzyjnie określona. Jego zadaniem jest obserwacja i notowanie postępów, dzięki czemu wyniki można poddać analizie, a w razie potrzeby skorygować plan dalszej rehabilitacji.

Czy każdy pies może być terapeutą?

I tak, i nie. Wszystko zależy od rodzaju terapii. Do zajęć AAA nadaje się każdy czworonóg pozytywnie nastawiony do ludzi a w szczególności dzieci. W ćwiczeniach które sprowadzają się do zabawy ważny jest spokój i chęć współpracy, dlatego rasa ani wielkość psa nie mają znaczenia. Zupełnie inaczej jest w Zajęciach AAT które mają przynieść konkretne postępy. Zwierzę musi być odpowiednio przeszkolone i cierpliwe. Pomimo iż nie są to typowe ćwiczenia pod okiem lekarza, to opiekun niemal pełni taką rolę, a pies jest jedynie pośrednikiem.
W Polsce wciąż brakuje specjalistów w dziedzinie dogoterapii, a szkoda bo mały wybór ogranicza środki dotarcia do pacjentów. Szczególnie w ćwiczeniach skierowanych na konkretne oczekiwania, odpowiedni dobór zwierzęcia jest szalenie ważny.

Jakie problemy leczy się z psem?

Decyzje o podjęciu kynoterapii mogą wynikać z konkretnych problemów na które nie pomogły wcześniej stosowane metody, lub w celu przeciwdziałania przewidywanych zachowań, np. odosobnienia, agresji, depresji. Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne wprowadziło podział form terapii ze względu na rodzaj potrzeb zachowawczych pacjentów.

• Spotkanie z Psem – najczęściej wprowadzane są celem otwarcia się szczególnie wśród dzieci i osób z lękami czy innymi problemami psychicznymi. Spotkania przebiegają wesołej, radosnej atmosferze, pod okiem opiekuna. Brak konkretnych celów sprawia iż już sama pozytywna reakcja jest określona dobrym wynikiem. Zajęcia stymulują zmysły dlatego chętnie zaprasza organizuje się je w przedszkolach a także w ośrodkach zamkniętych.
• Edukacja z Psem – w odróżnieniu od spotkań tutaj celem zajęć jest usprawnienie zdolności intelektualnych i poznawczych, przeważnie u dzieci. Pies pełni rolę motywującą a zabawa z nim może być jako nagroda dla dziecka. Opiekun musi posiadać rozległą wiedzę oraz umiejętności pracy z osobami mającymi problemy. Ćwiczenia mogą być indywidualne lub grupowe np. w szkołach i przedszkolach. Sprawdzają się również w pracy z pacjentami mającymi zaburzenia percepcji czy ujawniającymi niechęć do procesu nauki.
• Terapia z Psem – podobnie jak w edukacji z psem, przed zajęciami określa się konkretny cel. Ćwiczenia sprowadzają się do jego osiągnięcia w niemal naturalny sposób. Zwierzę jest motywatorem lub ma przekierować na siebie uwagę dlatego konieczne jest indywidualne podejście do każdej osoby. Skuteczność terapii osiąga się stosując metodę AAT.